Namen (Frans: Namur, Waals: Nameur) is een van de vijf provincies van het Waals
Gewest, België. Namen grenst aan de (Waalse) provincies Henegouwen, Waals-Brabant,
Luik en Luxemburg en grenst daarmee aan alle overige Waalse provincies. Daarnaast
grenst Namen aan Frankrijk. Namen heeft een oppervlakte van 3666 km² en telt (op
1 januari 2007) 461.983 inwoners. Namen heeft als hoofdstad de gelijknamige stad Namen.
De eerste voorlopers van de Belgische provincies kwamen grofweg tot stand in de Bourgondische
tijd en maakten deel uit van het gebied dat bekend staat als de Zeventien Provinciën en het
Prinsbisdom Luik. Met uitzondering van het prinsbisdom maakten daar sinds de 15e eeuw op het
grondgebied van het huidige België de graafschappen Vlaanderen, Namen en Henegouwen en de
hertogdommen Brabant, Limburg en Luxemburg deel van uit. Bepaalde instellingen zoals de
Statenvergadering bestonden al eerder, in Vlaanderen sinds de 12e eeuw.
De huidige indeling van de Belgische provincies volgt in grote lijnen de grenzen van de
departementen van de Nederlanden die de Franse revolutionairen na de verovering van de
Oostenrijkse Nederlanden in 1794 op het grondgebied van het huidige België inrichtten. Ze
werden bestuurd door een regeringscommissaris of een prefect, de benaming die vanaf 1800
werd gebruikt. Het bestuur bestond verder uit een conseil de préfecture die bestond uit
een vijftal personen die voor 5 jaar werden verkozen. Daarnaast vergaderde de conseil de
département eenmaal per jaar.
Situatie direct na onafhankelijkheid (1830)
Bij de hereniging met Nederland in 1815 werd de indeling grotendeels overgenomen. In België
werden negen provincies ingericht met aan het hoofd de gouverneur. De gouverneur zat de
Gedeputeerde Staten voor, die instond voor het dagelijkse bestuur van de provincie, en ook
de Provinciale Staten, bevoegd voor materies als belastingen, toezicht op ondergeschikte
besturen, enz. De Belgische Grondwet bevestigde in 1831 de provincies en in 1836 richtte
men met de Provinciewet de Provincieraden in.
Met de vierde staatshervorming werd de provincie Brabant vanaf 1 januari 1995 opgesplitst in
drie delen: Vlaams-Brabant, Waals-Brabant en het hoofdstedelijk gebied van 19 gemeenten, het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Hierdoor werd het aantal provincies van negen naar tien gebracht.
De vijfde staatshervorming droeg vrijwel de hele bevoegdheid over de organisatie en inrichting
van de provincies over naar de Gewesten, behalve de afspraken die in de zogenaamde Pacificatiewet
van 1988 werden vastgelegd om de taalminderheden te beschermen. In Vlaanderen volgde daarop het
Provinciedecreet dat op 29 december 2005 in het Belgisch Staatsblad verscheen.
|